Thailand's geredde grotjongens werden donderdag voor het eerst in meer dan drie weken wakker in hun eigen huis, en velen stonden bij zonsopgang op om deel te nemen aan een religieuze ceremonie.
De 12 jongens, van 11 tot 16 jaar oud, en hun 25-jarige coach werden woensdag ontslagen uit een ziekenhuis in de noordelijke provincie Chiang Rai en maakten later hun eerste publieke optreden.
Tijdens een nationale tv-uitzending lachten ze, maakten ze grapjes en toonden ze solidariteit met elkaar, terwijl ze details deelden van hun traumatische ervaring in het ondergelopen Tham Luang-grottencomplex.
Veel van de jongens komen uit de slaperige wijk Mae Sai, vlakbij de grens met Myanmar. Sommigen werden begroet met knuffels, tranen en glimlachen van wachtende familieleden en vrienden toen ze woensdag thuiskwamen. Anderen werden met water gezegend toen ze hun huizen binnengingen.
Op donderdag namen enkele jongens en hun familieleden deel aan religieuze ceremonies in Mae Sai's Wat Pha That Doi Wao-tempel - een oude tempel met een schilderachtig uitzicht op het omliggende platteland.
Verslaggevers mochten niet in de buurt van de jongens en hun families in de tempel komen om hen privacy te geven.
De laatste van de groep van 13 werden afgelopen dinsdag uit de grot gehaald, waarmee een einde kwam aan een slopende 18 dagen durende beproeving die het leven eiste van Samarn Kunan, een vrijwillige duiker en voormalig Thai Navy SEAL die kwam helpen met de reddingsmissie.
Samarn stierf op 6 juli nadat hij het bewustzijn verloor tijdens een missie om zuurstoftanks diep in de grot te plaatsen, slechts twee dagen voordat de eerste jongens in veiligheid werden gebracht.
Tijdens hun tv-nieuwsconferentie zeiden de jongens dat ze, toen ze op 23 juni de grot binnengingen, van plan waren om na de voetbaltraining slechts ongeveer een uur in de grot te zijn. Maar een regenachtige regenbui overstroomde de tunnels, waardoor ze vast kwamen te zitten.
De jongens hadden geen eten en leefden alleen op water. Om de beurt groeven ze in de grotmuren, in de hoop een uitweg te vinden.
“We dronken water van stalactieten. Op de eerste dag waren we oké, maar na twee dagen begonnen we ons moe te voelen', zei Pornchai Kamluang, 16, eraan toevoegend dat hun coach, Ekapol Chanthawong, hen vertelde om zo mogelijk stil te blijven om energie te besparen.
"Deze ervaring heeft me sterker gemaakt en heeft me geleerd om niet op te geven", zei het jongste lid van het team, die de naam Titan draagt.
De jongens zullen uiteindelijk tijd doorbrengen als beginnende boeddhistische monniken om de nagedachtenis van de dode duiker te eren, zei hun coach woensdag.
